Rozumieć skutki stresu I zapobiegać im

Stres jest reakcją organizmu na sytuację zewnętrzną, objawiającą się na różnych jego poziomach, począwszy od skóry (pocenie się, dreszcze), docierając do głębokich jego warstw i jego funkcji (oddech, przyspieszone bicie serca, skurcz serca i żołądka, wzmożona perystaltyka jelit). Te skutki, powtarzające się przez dłuższy czas, a nawet lata mają swe konsekwencje w ciele, prowadząc do chorób określanych jako psychosomatyczne lub z autoimmunoagresji. Tym samym główną przyczyną jest psychika, a więc takie reakcje organizmu, które rozregulowują funkcjonowanie ciała, powodując własną destrukcję (niszczenie siebie). Ponieważ reakcje emocjonalne odbywają się na głębokich poziomach ciała, a więc poziomie komórkowym, stąd przez długi czas ich skutki nie są widoczne w zlecanych przez lekarzy różnego rodzaju badaniach laboratoryjnych. Po wielu latach mogą one jednak dać znać o sobie w postaci deformacji ciała (np. choroby reumatyczne - rzs) czy tzw. bólów o nieznanej etiologii (chociażby fibromialgii)

Reakcje emocjonalne organizmu, mapa ciała i ich skutki w ciele

W ostatnich latach narasta coraz częściej ilość doniesień naukowych oraz książek  poświęconych stresowi i emocjom jak i ich skutkom w ciele, prowadząc do chorób ze stresu. Przytoczę tu chociażby obszerne badania  uniwersytetów w Finlandii, które objęły znaczną grupę, złożoną z ponad 700 osób, przygotowując tzw. mapy emocji w ciele, używając technik skaningowych, odróżniając różnorodne reakcje związane z poszczególnymi rodzajami emocji. Te raporty wniosły wielką wartość w zrozumienie topograficznego umiejscowienia emocji w różnych narządach i przestrzeniach ciała. Stwierdzono np., że niepokój gromadzi się w mięśniach, a inne emocje wpływają na całe ciało lub jego poszczególne okolice i są rozłożone symetrycznie, odśrodkowo, tworząc owalne obszary, rozprzestrzeniające się po ciele, mające jednak swe centrum w środku tych owali. Zauważono, że emocje  mają wpływ na wiele układów i systemów w ciele, takich jak: system krążenia, układ mięśniowo-kostny, jak również hormonalny i nerwowy. Jest to więc oddziaływanie ogólne, a tym samym wielonarządowe, przenoszone do różnych przestrzeni ciała. Z powodu swej rozległości oddziaływania powoduje rozregulowanie całego organizmu. Mimo, że emocje wywołują kilkuminutową zaledwie reakcję energetyczną w ciele, niemniej jest ona wyuczona, gdy powtarza się z różnym nasileniem przez lata, kumulując tym samym skutki pojedynczego energetycznego epizodu.

Świadomość  tych wielowymiarowych skutków w ciele może pozwolić na większe zrozumienie problemów zdrowotnych i nauczenia się radzenia sobie ze stresem. Jest on bowiem zasadniczym problemem współczesnych czasów, a kobiety 50+ są z racji swej psychiki wyjątkowo narażone na jego skutki i w tym okresie czasu  daje on już konkretne sygnały w ciele (znacznie częstsze dolegliwości bólowe). Emocje, a szczególnie negatywne są więc biomarkerami do poszukiwania i zrozumienia chorób o podłożu emocjonalnym (psychosomatycznych). Każda z emocji wywołuje bowiem konkretną  reakcję w ciele, objawiającą się w różnych jego miejscach mniej lub bardziej intensywnie, niemniej przenoszona jest do innych jego części w postaci pobudzenia lub osłabienia jego funkcji. Powoduje więc zmiany w funkcji organów wewnętrznych: takich jak: bicie serca (zmiana jego rytmu), przewodnictwa w skórze i temperatury (zaczerwienienie lub oziębienie ciała), napięcia mięśni (tzw. tonus mięśniowy). Każde napięcie, nagromadzając się przez dłuższy czas daje konkretne skutki bólowe. Zwykle kobieta stara się likwidować je środkami farmakologicznymi, stosowanymi doraźnie lub przewlekle, nie mając świadomości, że problem jej reakcji emocjonalnych nie został rozwiązany i nadal jest powielany w kolejnej sytuacji.

Jak widać z przytoczonych danych, w reakcji emocjonalnej bierze udział wiele fizjologicznych systemów. Z upływem czasu zmienia ona także nastroje kobiety bardziej lub mniej trwale, wywołując przewlekły niepokój czy wreszcie depresję. Aby zapobiec powyższym skutkom, warto jest pamiętać o promocji zdrowia (ucząc się jak zachować zdrowie), jak i profilaktyce (uczyć się panowania nad emocjami i stresem), ponieważ potem jest niezbędna już tylko terapia.